آیت الله جوادی آملی:
اصلاح جامعه در گرو ترویج معارف دین از سوی ون است.
اهل بیت(ع) همتای قرآن کریم هستند. قرآن کریم دشمنان زیادی دارد و خداوند هم خود حفاظت از کتاب آسمانی را بر عهده گرفتند.اما خداوند چنین وعده ای را در مورد تورات، انجیل و اهل بیت(ع) نداد. اگر خدای ناکرده اینها هم نظیر تورات و انجیل تحریف بشوند ما چه کار کنیم؟ این عزاداری ها، سینه زدن ها و مراسم ها بهترین ذخیره های دنیا و آخرت ماست و نه تنها انقلاب ما را حفظ کرده است بلکه برزخ و قیامت ما را حفظ خواهد کرد.
ما یقین داریم که دشمنان نمی توانند دست به قرآن بزنند چون خدا وعده حفظ داده، اما چنین وعده ای را در مورد کربلا نداده است، نگفته که حادثه کربلا را از دروغ و خواب و خیال و جعل و تحریف حفظ می کنم. باید بدانیم که شرف ما در منبر رفتن است. دلمان می خواهد مردم اصلاح شوند و منبر نرویم، ولی این شدنی نیست. شما که فضل و تقوایی دارید و حرفتان مقبول است، مردم مقبولات می خواهند، معقولات مال حوزه و دانشگاه است. مردم همه دین خود را از ماه رمضان و محرم دارند.
باید برای مردم حرف صحیح گفت. اگر شما طلاب نرفتید خدای نکرده دیگری این جای خالی را پر می کند. در پاکستان حرف اول را ذاکرین می زنند و علما معزولند. اگر خدای نکرده حرف به دست دیگران بیافتد یکی خواب می بیند دیگری خیال می کند و . به این سمت حرکت می کنند. اگر عاطفه باشد و عقل نباشد، اشک با سند و برهان و استدلال نباشد، مشکل جدی به دنبال دارد. حسین بن علی(ع) بسیاری از کشورها را اداره می کند. حادثه کربلا یک بحث عمیق خارج می خواهد تا دلایل قیام و حرکت و مأموریت ها و سخنرانی ها تبیین شود.
نگذارید این فرهنگ به دست هر کسی بیافتد. از صاحبان مجالس می خواهم. شما علما را دعوت کنید. اشک هم کنار آن باشد اما بعد از یک ساعت سخنرانی عالمانه یک محقق حوزوی باشد. خواهشم از عزاداران این است که اول علم، علم، علم و بعد اشک و گرنه اینجا هم مثل کشورهای دیگر خواهد شد.
حجت الاسلام و المسلمین رفیعی:
نگاه حاشیه ای به منبر، آسیب مهم تبلیغ است.
پیامبر گرامی اسلام تأکید زیادی بر امر تبلیغ داشتند و قرآن هم به ایشان می فرماید با مردم به طور بلیغ و به گونه ای صحبت کنید که مطالب را درک کنند. پس در درجه نخست رسول مکرم اسلام و اهل بیت ایشان پرچم تبلیغ را بر دوش داشتند وتأثیرات زیادی بر مردم داشتند. نکته بعد اینکه انسان ها در تمام مراحل زندگی نیاز به شنیدن و موعظه دارند، چرا که در شنیدن تأثیری است که در خواندن وجود ندارد. در تاریخ مشاهده می کنیم که گاهی حضرت ختمی مرتبت(ص) به عبدالله بن مسعود می فرمایند برای ایشان قرآن تلاوت کند، با اینکه حضرت، حافظ و عامل به قرآن بودند، یا اینکه به جبرئیل می گوید: مرا موعظه کن» و یا گاهی اوقات حضرت امیرالمومنین(ع) به کسانی که شأنیت آنها بسیار پایین تر از حضرت بود، می فرمودند که ایشان را موعظه کنند. تمام اینها به این دلیل است که:
هست اندر صورت هر قصه ای
خرده بینان را ز معنا حصّه ای
از امام سجاد(ع) پرسیدند که سکوت بهتر است یا سخن؟ حضرت فرمودند: سخن بهتر است، چرا که فضایل سکوت با سخن بیان می شوند.
به هر حال یکی از دلایل انسجام، شور، شعور و حضور شیعه در صحنه های فعالیت، برخوردار بودن از منابر وعظ و سخنرانی است. لذا در ضرورت آن هیچ تردیدی نیست و توصیه های فراوانی درباره آن شده است، همان طور که قرآن نیز می فرماید الذین یبلغون رسالات الله و لایخشون احدا الا الله».
آفت مهم در میان مخاطبان منبر و تبلیغ و گاه خواص و اهل فن، حاشیه نگری و نگاه منفی به اهل منبر است. گاهی بعضی از مطالب مبلغ را به واسطه غیر پژوهشی و منبری بودن آن رد می کنند یا می گویند فلان شخص منبری است در مقابل مجتهد و محقق و مفسر. این آسیب مهمی است که موجب شده حوزه های ما به طور جدی به امر پرورش مبلغ و منبری اهتمام نداشته باشند. از این رو می بینید که فضای منبری با فضای سایر طلاب متفاوت است، در حالی که برخی از بزرگان و مراجع ما از منبری های موفق و پرقدرت بودند.
آسیب اهل منبر نیز این است که منبر را جدی نگیرند. اگر یک طلبه می خواهد تبلیغ برود، حداقل باید سطح را تمام کرده باشد، یک دوره درایه الحدیث و تفسیر را مطالعه و مباحثه کرده باشد و آشنا به منابع و مصادر باشد.
اگر این دو آسیب حل شود و نگاه مخاطبین و اهل منبر تصحیح شود، منبر تبدیل به عرصه پژوهش می شود و ماهیت علمی پیدا می کند. البته هنر منبری در این است که مطالب علمی و پژوهشی به زبان عرف بیان کند.
آنچه در تبلیغ تأثیر گذار است داعی الی الله بودن است، یعنی برای خدا سخن گفتن، قرآن کریم هم می فرماید یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و قولوا قولا سدیدا». نکته دیگر اینکه مبلغ باید عامل به علم و سخن خود باشد. همچنین منبری باید رعایت شخصیت مخاطب را بکند، گناه کار و خطاکار را ناامید و مأیوس نکند و فضا را، فضای رشد قرار دهد. این چنین است که منبر بسیار تأثیر گذار می شود.
درباره این سایت